Çocukluk dönemi, bireyin çevresiyle sürekli etkileşim içinde olduğu ve kolaylıkla etkilenebildiği bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar psikolojik gelişimleri doğrultusunda büyümekte ve gelişimleri bu yönde şekillenebilmektedir. Bu açıdan çocukların psikolojileri günümüzün en yaygın ve etkin kitle iletişim aracı olan televizyondan etkilenmektedir.
 

En önemlisi de televizyon karşısında izlediği şiddet içerikli programlar sonucunda şiddeti günlük hayatın bir parçası kabul ederek şiddete yönelebilir(Büyükbaykal, 2007, s,37). Bu durum çocuğun sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
 

Çocuklar izlediklerini yetişkinler gibi algılayamazlar ve yetişkinlerden farklı bir biçimde etkilenirler. “Çocuklar kurmaca ve gerçek arasındaki farkı çoğu kez yetişkinler kadar kolay bir biçimde algılayamamaktadırlar. Birçok açıdan çocuklar televizyon karşısında yetişkinlere oranla daha korunmasız durumdadırlar.” (Çaplı, 1996, s.12) 

Televizyondaki şiddet çocukların psikolojilerini olumsuz yönde etkilemektedir. İnceoğlu(2000)“Şiddetten en çok etkilenen en korumasız kesim olan çocuklardır.

Her çocuk kendi kişiliği doğrultusunda etkilenmekte; örneğin korkak bir çocuk saldırgan sahneleri izleyince saldırgan, vurucu kırıcı olmamakta, tersine korku ve ürkekliği artmaktır.” şeklindeki ifadesiyle televizyondaki şiddetin çocukların psikolojileri üzerindeki olumsuz etkisini belirtmektedir(akt. Büyükbaykal, 2007, s.40)

Şiddet içerikli programlar çocuklarda davranış değişikliklerine yol açmaktadır.

Hırçınlık, huzursuzluk, korku, endişe gibi davranış değişiklikleri çocukların başlıca sıkıntıları olarak ön plana çıkabilmektedir(Büyükbaykal, 2007, s.40). Çocukluk döneminde şiddet içeren ve aşırı abartılı konulardan oluşan çizgi filmler ve korku filmleri çocukta uyku bozuklukları, yalnız kalmak istememe, korku ve endişe duygularına neden olabilir(Doğan, Göker, 2012, s.8).
 

Mutlu(1997, s.62)’ya göre “Televizyonda şiddet içerikli ile özellikle çocukların saldırganlık eğilimi ve anti-sosyal davranışları arasındaki ilişkinin teorik çerçevesi hala büyük ölçüde Albert Bandura’nın toplumsal öğrenme kuramına dayanmaktadır(...) Bandura’ya göre insanların sergilediği birçok davranış, diğer insanların yaptıkları davranışları  gözlemleme ve onları modelleme yoluyla kazanılır. Saldırganlık da modeller yoluyla öğrenilebilir. Birçok araştırma göstermektedir ki çocuklar agresif ve vahşi modelleri gözlemlediklerinde daha da saldırganlaşmaktadırlar.”
 

Bandura’nın modeline göre çocuklar televizyonda şiddet kullanılan programları izleyerek, aynı anne baba, arkadaşlar ve diğerlerini izleyerek bilişsel ve toplumsal becerileri öğrenmeleri gibi saldırgan davranmayı öğrenirler.
 

Televizyon çocukları, onların sosyal ve psikolojik gelişimleri bakımından çok büyük önem taşıyan oyun ve arkadaş ortamlarından uzak tutmaktadır. Bu ortamların sağladığı sosyal etkileşimden uzak kalış, çocuğun ileriki yaşamında toplumsal ilişkiler kurmadaki başarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Bazen bu olumsuzluklar, çocuğun bütün yetişkinlik yaşamı boyunca etkisini sürdürecek kalıcı izler bırakabilmektedir.

 

SONUÇLAR VE ÖNERİLER
 

Sonuç olarak televizyondaki şiddet içerikli programlar çocukların psikolojik ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durumda anne babalara ve yetişkinlere bu durumu engellemek için bazı görevler düşmektedir.
 

Televizyon programlarında şiddet içerikli programlara yer verilmemelidir. Çocukların gelişimlerini olumsuz etkileyecek programlara dikkatli bir şekilde denetlenmelidir. Programlar hazırlanırken uzmanların görüşleri ve önerileri dikkate alınmalıdır. Anne babalar da çocuklarının izlediği programları kontrol etmeli şiddet içeren yayınları izletmemelidir. Televizyon şiddetten arındığı takdirde çocukların gelişimleri için yararlı bir araç olabilir.