Sorunlu bir kardeşlik ilişkisi yetişkinlerin karşılaştığı en genel sorunlardandır. Rekabet duygusu her kardeşlik ilişkisinde vardır.Kardeş rekabetinin başlıca kaynağı “ annem-babam onu daha fazla seviyor! “ cümlesiyle hayat bulur.
Anne-babasının onun üzerine bir kardeşini ya da kendisinin gözde tutulduğunu hissetmeyen çocuk azdır.Anneler-babalar genelde tüm çocuklarını aynı sevdiklerini iddia etseler de,onlar hakkında eşit olmayan duygulara sahiptirler.Pek çok ailede erkekler daha saygın ve üstün eğilimi olan cinsiyettir, bu nedenle erkek çocuklarına kız çocuklardan farklı davranıldığı görülür.
Çocuğun planlanmış bir bebek olması ya da kaza sonucu olması,genç anne-babadan dünyaya gelmesi ya da olgunluk dönemindeki anne-babadan dünyaya gelmiş olması, anne babanın çocuklar üzerindeki farklı tutumlarının belirleyicisi olabilmektedir.Küçük kardeşe duyulan kıskançlık,çocukluk yaşamında en yaygın kıskançlık örneğidir.Kardeşine vurma,ısırma sık rastlanan davranışlar arasındadır.
Kıskançlık nedeniyle çocukta emekleme,bebekçe konuşma,biberonla beslenmeye dönme,altını ıslatma,tırnak yeme parmak emme vb.gibi bebekleşme ve gerileme belirtileri gözlenebilir.
Kardeş kıskançlığında daha çok annenin tutumu rol oynamaktadır.Kimi kez anne gerçek suçluyu araştırır; suçlu olduğunu düşündüğü kardeşe ceza verir.Bazen ikisini birden cezalandırır ya da hangisi haklı olursa olsun küçüğünü korur.Kardeş kıskançlığından doğan düşmanlık,kızgınlık bazen kardeşe değil de anneye yönelir.Bunun sonunda çocuk; yatağını ıslatır,yemek yemez, söz dinlemez olur.Bazen de çocuğun düşmanlık duyguları kendisine yönelebilir.Böylece içe kapanma ya da kendinde doyum arama ihtiyacı ortaya çıkarabilir.Bu ise çocukta; tırnak yeme, parmak emme, mastürbasyon,kekemelik vb. gibi belirtilerin görülmesine neden olabilir
KARDEŞ KISKANÇLIĞININ NEDENLERİ
- Anne-babanın evlat ayırımı yapması,
- Anne-babanın anlaşmazlığı;çocukların taraf tutmaya zorlanması,
- Anne-babanın ilgisiz tutumu,
- Çocuğun anne-babanın gözüne girmeye çalışması,
- Anne küçük kardeşle evde kalırken,büyüğünün kreşe,yuvaya ya da okula başlaması,
- Anne-babanın kardeşleri birbirleri ile kıyaslaması;birini diğerine örnek göstermesi,
- Anne-babanın çocukların bulunmadığı ortamlarda küçük oldukları için anlamayacaklarını düşünerek ya da oyuna daldıkları için duymayacaklarını düşünerek çocukların olumsuz davranışlarını konuşmaları.
Kardeşler arasındaki rekabet normal bir duygudur. Bu duygu çocuğu motive edici bir rol oynar.Ancak bazen çocukta duygusal yıkıma gidebilecek ölçülerde yaşanabilir. Kıskançlığın kalıcı olmaması ve normal düzeyde tutulması için bazı önlemler alınmalıdır.
